Heidense plaatsen in Gelderland

door Joris Magusanus

1. Apeldoorn
   De grond die de dorpsbewoners hier in gemeenschappelijk bezit hadden heette vroeger Urthunsula, en verwijst naar een heilige zuil.

2. Arnhem
   De Hemelse Berg verwijst mogelijk naar Heimdal. Ook bevindt zich in Arnhem een Paasberg.

3. Dieren
   De Donderberg is aan Donar gewijd.

4. Ede
   In Ede ligt een Paasberg.

5. Elst
   De naam Elst komt van Heliste, wat heiligdom betekent. De naam wordt in verband gebracht met Hel. Op de plaats waar nu de grote kerk staat, stond een tempel die aan Donar gewijd was.

6. Ermelo
   De naam Ermelo komt van Irmin (groots), een bijnaam van onder meer Tiwaz. In Ermelo ligt een Paasberg. De Ullerberg is gewijd aan Oller.

7. Gorssel
   In Gorssel bevindt zich een Zonneberg.

8. Hattem
   In Hattem ligt een Godsberg, die gewijd is aan Wodan.

9. Hoekelum
   Ten zuiden van Hoekelum stond een tempel en bevond zich een offerplaats.

10. Kootwijk
    In Kootwijk ligt de Heidens(e)berg. Dit zou ook kunnen verwijzen naar zigeuners.

11. Lochem
    In Lochem bevindt zich een Paasberg.

12. Lunteren
    In Lunteren ligt een Paasberg.

13. Nijmegen
    De naam Nijmegen kan naast “Novio Magus” (= nieuwe markt) ook van Novio Magusanus komen. Magusanus was de Romeinse benaming voor Donar. Nijmegen was in ieder geval het hart van de cultus van de Bataafse hoofdgod Donar. In Nijmegen stonden twee tempels die aan hem gewijd waren. Het Rijksbos is een heilig bos. Ook ligt er in Nijmegen een Hunerberg.

14. Nunspeet
    De Hemelse Berg kan aan Heimdal gewijd zijn, en was vroeger een offerplaats.

15. Oosterbeek
    In Oosterbeek ligt een Zonneberg en een Tafelberg. De Hemelse Berg is mogelijk aan Heimdal gewijd. Ook zijn er grafheuvels te vinden. Onder de oude kerk ligt een heidense bron.

16. Rheden
    Het bos Essop is een heilig bos. Hierin liggen de aan Wodan gewijde Afgodsberg en een offerberg. De Helsberg is aan Hel gewijd.

17. Roekel
    De Heilige Berg was een heidens heiligdom.

18. Rozendaal
    De Kapellenberg is een Tafelberg.

19. Ruurlo
    De Godsberg is aan Wodan gewijd.

20. Terborg
    In Terborg ligt een Paasberg.

21. Ubbergen
    Op de Hengstberg werd een stenen altaar gevonden, met als inscriptie Mercurius Friausius (of Eriasus). Mercurius is de Romeinse naam voor Wodan, Friausius verwijst mogelijk naar zijn vrouw Frigg.

22. Uddel
    Volgens een legende zou het Uddelermeer door Donar geschapen zijn.

23. Velp
    Ten zuiden van Velp ligt een Tafelberg.

24. Vorden
    De Zunnebelt is een Zonneberg.

25. Wageningen
    In Wageningen ligt een Zonneberg.

26. Winterswijk
    De Illebarg is een heidense Heilige Berg. Ook liggen er Hunenbulten.

27. Wisch
    In Wisch bevindt zich een Paasberg.

28. Woezik
    De naam Woezik komt van Wodans eik.

29. Wolfheze
    In Wolfheze staan enkele Wodanseiken.

Terug