Bonifatius — de zelfverkozen martelaar

Het is 5 juni 754. In de buurt van Dokkum vindt een kleine veldslag plaats tussen heidense Friezen en een zendeling uit den vreemde met een zwaar bewapend privélegertje.

De aanvoerder van het Friese volksgerecht is Poppo Witlok. De witte lok in het haar van Poppo is een teken dat hij onder het heil van de god Frô staat.

Na een hard en heldhaftig gevecht van man tegen man verslaan de van haat en woede vervulde Friezen de kristelijke cohort.

De tandenloze Bonifatius wordt jammerend en weeklagend uit zijn tent gesleurd en terechtgesteld. In zijn tent had hij zich verstopt onder een stapel boeken. In een hoek van de tent staan drie in fluweel gekleede “misdienaartjes” te bibberen.

Het Friese gelegenheidslegertje heeft het centrale heidense heiligdom bij Frâsakker behouden van de vernielzucht van de rancuneuze bejaarde. Deze gebeurtenis zal gevierd worden op het grote midzomerfeest!

De naam van deze “Britse paap” was Bonifatius. Zijn ouders gaven hem de naam Wynfreth. Wynfreth is te vertalen als “vreugde-vrede”; een niet erg toepasselijke naam voor de stichter van zoveel onheil. De mooie Germaanse naam Wynfreth was nog te heidens voor onze missionaris, en hij verving hem door de naam Bonifatius die paus Gregorius II aan hem schonk.

Paus Gregorius II had zijn gretige blik op de heidense Germanen laten vallen. Deze opperinquisiteur wilde zijn klauw over de Alpen werpen, als volgende stap naar een wereldkristendom bestierd vanuit Rome. Op 15 mei 719 benoemde Gregorius II Bonifatius tot één van zijn geestelijke stormtroopers. Nu wist Bonifoutius zich militair en financieel gesteund door Rome. Met de bijbel in de linkerhand en het zwaard in de rechter had hij een vrijbrief om te moorden. Moorden in de naam van zijn god en zijn zoon en de heilige geest. De Friezen zouden en moesten geestelijk geknecht worden. Het wereldvreemde geloof van de mannen in jurken moest erin gehakt worden.

Bonifoutius had in Friesland bitter weinig succes met bekeren. In 716 tijdens zijn eerste bezoek leefde de ijzervreter koning Redbad nog. Na een half jaar vertrok hij gedesillusioneerd terug naar Brittanië. Toen in 719 Redbad overleed, zag de prediker zijn kans schoon en onder de wapenrok van de Franken, die midden en west Nederland bezet hadden, verkocht hij zijn praatjes. Hij kapte heilige eiken om en vernielde heidense tempels, en dwong heidenen het wereldvreemde geloof aan te nemen. Ruzie met een andere missionaris (Willibrord), deed Bonifoutius in 721 naar Rome vertrekken.

Zijn slechte resultaten bij het bekeren van de Friezen, hebben Bonifoutius altijd parten gespeeld. Hij moet zich een “jehova” gevoeld hebben die altijd voor een dichte deur staat. Toen hij tegen zijn tachtigste levensjaar zijn einde voelde naderen heeft hij zijn plekje in de geschiedenisboekjes veilig gesteld. Hij zou martelaar worden, en dan door Rome heilig verklaard. Aldus geschiedde. De narcist kwam in 753 met 52 bewapende volgelingen in Utrecht aan. In het voorjaar van 754 trok hij naar het Noorden. Er werd vreselijk huisgehouden. Tempels en beelden werden vernield, heilige eiken gekapt en mensen onder dwang gedoopt. Mensen die zich niet wilden bekeren werden gedood, en hun bezittingen geroofd.

En toen was de maat voor de heidenen vol! De Friezen kwamen in opstand, en voldeden aan de laatste wens van Bonifoutius; ze maakten van hem een martelaar!

De regel uit het dogmaschrift de bijbel: “keer de andere wang toe”, ging ook in dit geval niet op. Er werd zoals gebruikelijk wraak genomen. De dood van Bonifoutius bracht een enorm kristenleger op de been. De mannen van god slachtten massaal en willekeurig mannen vrouwen en kinderen af. Kinderen werd levend gespiesd door ze in de lucht te werpen en met een speer op te vangen. Schamperend riepen de soldaten dat “deze kleine rat nu aan Wodan geofferd was”. Zij die nog leefden werden naar Rome gesleept en verkocht aan de Moren. Het water van de Boorne kleurde bloedrood en de lucht was vergiftigd van de zwarte rook van brandschatten.

De Heidense Friezen hadden in de 5e, 6e, 7e en 8e eeuw het terpengebied een bloeiende volksgemeenschap. Na de turbulente volksverhuizingsperiode waren dit de economische hoogtijdagen. Frieslands “gouden eeuwen”. De handel naar Scandinavië en Engeland vanuit het Saksische achterland was bijna geheel in handen van de Friese koopmannen.

De runentekens op dagelijkse gebruiksvoorwerpen bewijzen dat een grote groep heidenen kon lezen en schrijven. Zangers en dichters trokken van hoeve tot hoeve om de mythen en koningssagen te bezingen.

Er werd een begin gemaakt met het aanleggen van dijken. Er hadden nog nooit zoveel bewoners op het vruchtbare terpengebied gewoond. Kortom een volk dat met de seizoenen en de wereld om zich in harmonie leefde. Ze hadden een eeuwenoude geloofsvoorstelling en wereldbeschouwing, die volledig afgestemd was op hun omgeving.

Dit volk dat in harmonie met zichzelf leefde, mocht echter niet zo blijven leven. Nee, het kruis moest er een wig in drijven. Er moest verwoest worden. Zonen tegen vaders opgezet, vrouwen tegen mannen, broers tegen elkaar. Ontworteld. De gedachtenis aan de voorouders bezoedeld.

Gewoonten en zeden werden verboden. Vruchtbaarheidsgewoonten werden zondig verklaard, zodat iedereen altijd weer naar de kerk zou komen om zijn zonden te biechten. Eiken werden gehakt, raven, wolven, zwanen en heilige hengsten afgeslacht. Heilige bronnen vergiftigd en ontwijd. De volksoverleveringen en het runenschrift werden taboe. Het was de “wolfstijd”.

De donkere middeleeuwen begonnen in de achtste eeuw met de komst van de mannen in jurken. Brandstapels zouden volgen, en nog erger.

BONIFATIUS = MALEFATIUS

Terug